Wil jij samen met je stad of gemeente starten met een eigen ren en buurtbewoners gek maken van kippen? We kunnen het je dat sterk aanbevelen. Kippen zijn leuke dieren: eenmaal hun vertrouwen gewonnen zijn het speelse, blije en enthousiaste meiden die ALTIJD naar je toe komen lopen!

Onderstaand schema kan een leidraad zijn om zelf aan de slag te gaan. In elke stap vertellen we hoe het bij Let’s Tok verlopen is, maar besef wel: jouw kippenproject zal anders verlopen, omdat jij anders bent en je locatie, stad of gemeente, partners of context ook verschillend zijn.

1. Idee

Elke engagement start vanuit een behoefte of noodzaak die intrinsiek samenvalt met je eigen zelf. Pas dan krijgt een visie geloofwaardigheid en die heb je nodig om anderen te overtuigen. Zonder het vertrouwen én de behoefte tot een positief verhaal zou de steun van de stad Hasselt aan Let’s Tok nooit zo doortastend en urgent geweest zijn. De stad besefte, na meer dan één jaar corona met bijhorende maatregelen dat er nood was een sociaal verbindend verhaal.

Uiteindelijk polste de stad bijna 2 jaar later of wij geïnteresseerd waren om één van onze ideeën, de kippenren, op te starten maar op een andere locatie, met name het Stadspark van Hasselt. Om de stad nu wél te kunnen overtuigen, zijn we gestart met een visietekst.

2. Draagvlak creëren

Een visietekst kan je helpen om je eigen gedachten vorm te geven, een focus uit te zetten en mensen te overtuigen. Sexy is dat uitschrijven niet, maar voor ons werkte het wel om te kunnen zwaaien met een tekst met een uitgeschreven plan van aanpak. Schrijf een realistisch concept uit, maar verlies je idealen niet uit het oog! Wees nuchter, maar laat je niet verlammen door wat er kan tegenvallen. Spreid de doelstellingen in meerdere fases in de tijd en geef jezelf ook die tijd om die fases verder op te nemen op het moment dat jij (en je groep) er klaar voor zijn.

Een buurtproject start met overleg, uiteraard met de buurtbewoners, maar in eerste instantie met de gemeente of stad waar je woont, zeker als je ren op een openbare plaats komt te staan. Wil je samenwerken met een bedrijf, school of organisatie dan  ga je best met hen rond de tafel zitten. Een gouden tip: tast je omgeving af naar partners in crime! De communicatie tussen deze partners en de buurt kan gelijktijdig lopen, maar let op dat je de beer zijn huid niet verkoopt alvorens je hem geschoten hebt! Je moet “iets” concreet in handen hebben alvorens je de straat op trekt!

3. Ontwerp

Een sociale kippenren heeft naast een goede locatie met veel passanten ook enkele basisvereisten. Het volstaat niet om een gangbaar klein kippenhok voor particulieren te plaatsen met een omheining.

Basisvereisten:

• Kippenren: voldoende groot om ook passanten toe te kunnen laten en bijvoorbeeld een bank te kunnen plaatsen. Relatief gezien is onze kippenren veel te groot voor de “slechts” 10 kippen die we mogen houden, maar voor onze sociale activiteiten is deze grootte van ren echt nodig. Zorg indien mogelijk al meteen voor een boom, want die geeft schaduw. Ook een bosrand of tenminste een zijde met struiken waarin de kippen kunnen schuilen bij zon, regen of onraad, is zeker aan te raden. Kippen zijn immers van origine bosdieren.
• Kippenhok: liefst op manshoogte zodat je in het binnenhok kan. Daar bewaren we enkele dagdagelijkse benodigheden. Ons kippenvoer en bodembedekker etc… bewaren we in een extra kast buiten het hok omdat er niet voldoende plaats is in het binnenhok waar ook de kippen opgehokt zitten.
• Inrichting kippenhok: voldoende zitstokken en leghokken voorzien. Ons hok was standaard voorzien van 2 leghokken, die we zelf meteen verdubbeld hebben. We hebben de zitruimte ook meteen wit gekalkt om zodoende alle kieren in het hout dicht te hebben tegen bloedluis. Op (korte) termijn hebben we ook zelf geïnvesteerd in een elektrisch deurtje wat ’s morgens en ’s avonds automatisch opent en sluit.
• Duidelijke communicatie: toen we een GO kregen van de stad hebben we een logo laten ontwerpen door studente grafisch ontwerp Chloë Zeelmaekers aan PXL-Mad en het logo ook meteen groot op het hok geschilderd. Daarnaast hebben we samen met de stad een bord gemaakt om het project aan passanten te duiden. Een half jaar later hebben we ook de foto’s van alle kippen met hun naam gemaakt.

In ons geval heeft de stad zelf bepaald hoe de kippenren en het hok er uit zou zien, maar we hadden het voordeel dat er elders in de stad in een andere wijk al een kippenproject liep, de Kippodroom. Onze ren is dan ook een kopie van die ren, zowel qua grootte als materiaalgebruik van het hok en de omheining. We konden bij de aanleg wel mee “onderhandelen” met de groendienst van de stad over de oriëntering en grootte van de ren.

4. Uitvoering

Is de kippenren en -hok klaar en heb je een startgroep van verzorgers (wij noemen ze kippenfluisteraar) , dan kan je naar de dierenwinkel voor je eerste kippen. Wij kopen, zoals afgesproken met de stad, enkel kippen van professionele fokkers zodat ze zeker de nodige inenting gekregen hebben: in concreto komen ze van een tuincentrum in de buurt. Voor onze eerste toom hebben we ook 3 kippen via “Red een Legkip” gekocht, dus legkippen van een kippenboer die voor de industrie al afgeschreven zijn maar bij ons hun “pensioen” mochten. Die kippen zien er aanvankelijk vaak heel triestig uit, maar je ziet ze gelukkig snel herkomen en helemaal open bloeien. Ook al hebben deze kippen in het eerste deel van hun leven nooit kunnen scharrelen, ze leren het vliegensvlug.

5. Beheer

Zoek een organisatiestructuur uit die voor iedereen werkt. Dat kan gaan van een eerder gestructureerde top-down organisatie tot een organische deelgemeenschap waarin elke beslissing gemeenschappelijk wordt genomen. En alles daartussen. Belangrijk is dat jij, als trekker, overzicht bewaart op het grote geheel zonder dat alle taken op je schouders terechtkomen. Bewaak je intenties en de flow van je organisatie, maar vertrouw anderen in het overnemen van taken. Geef je team verantwoordelijkheid en taken waar ze zich goed bij voelen. Dat schept verbinding. Gedeeld werk maakt het werk aangenamer en lichter voor iedereen.

Bij de start is het zaak om een duidelijk huisreglement en beurtrol op te stellen zodat iedere verzorger weet wat van hen verwacht wordt. Gelukkig konden we hiervoor een beroep doen op de Kippodroom, de andere Hasseltse kippenren die ons al voor ging en heel wat ervaring had.

En verder…

Gaandeweg zal je merken dat je je initiële idee moet bijschaven. We hebben al heel wat aan ons kippenhok en -ren gewijzigd: bijvoorbeeld het buitenhok overdekt met een dakje zodat de kippen droog zitten bij regen. Daarnaast ook een extra hekje achteraan zodat alles een beetje netter overkomt. Aanvankelijk hadden we in de ren ook veel gras, maar moesten we boomschors gooien om ’s winters onze voeten droog te houden. Dat heeft, samen met het constante scharrelen van 10 kippen (niet te onderschatten!) er voor gezorgd dat al het gras verdwenen is. Vandaar dat we nu een nieuw grasveldje aangelegd hebben, maar afgesloten zodat de kippen er slechts selectief toegang toe hebben en we de weide telkens terug op adem kunnen laten komen.

Ook de meeste sociale activiteiten werkten aanvankelijk niet goed, wellicht deels omdat niemand Let’sTok kende, maar deels ook omdat je we onze activiteiten te strak planden. Nu proberen we eerder in te spelen op wat er al leeft in onze groep waardoor de betrokkenheid groter is.